Skąd pochodzi nazwa "gimnazjum"?

20 październik 2016

Współczesne słowo „gimnazjum” pochodzi od greckiego wyrazu „gimnazjon” (gymnasion), oznaczającego kompleks budynków (odkrytych i zadaszonych), w których wykonywano ćwiczenia fizyczne. Gimnazjony stanowiły typowy element krajobrazu starożytnych miast greckich. Z początku były budowane z drewna, później natomiast (od IV wieku p.n.e.) do ich wznoszenia zaczęto wykorzystywać także kamień. Do głównych elementów, które musiały znaleźć się w gimnazjonie, należały bieżnie oraz boiska. Tego rodzaju zespoły budynków wypełnione były licznymi portykami. Nie mogło w nich oczywiście zabraknąć stadionu (słowo to także wywodzi się z greki).

Boks i zapasy uprawiano w specjalnie przeznaczonym do tego miejscu zwanym palestrą. Był to prostokątny budynek z dziecińcem, na którego obrzeżach znajdowały się cztery portyki. Te ostatnie elementy architektoniczne spełniały ważną rolę – Grecy ćwiczyli w nich oraz odpoczywali. Jeden z portyków w palestrze miał podwójną kolumnadę i wyróżniał się tym, że ulokowana w nim była m.in. łazienka i szatnia. W palestrze ustawione musiały być rzeźby Hermesa i Heraklesa. Stanowili oni bowiem wzór dla atletów.

W gimnazjonie znajdowały się ponadto łaźnie (określane jako pyriaterion). Młodzież wykonywała ćwiczenia w specjalnych salach znanych pod nazwą ephebeidon. W gimnazjonach oczywiście nie zaniedbywano nauki – część pomieszczeń miała charakter sal wykładowych.